هفت و چهار بختياري

خدايا بختياري پير نيبو هيچ آهن كهنه اي شمشير نيبو كوهستون بلند بختياري هيچ زماني بي پلنگ وشير نيبو

اشعاري در وصف ايل

۳ بازديد

* نگهكنبهتاريخايندودمان *** پسازآريوبرزنپهلوان
*كه اسكندر و خيل مقدونيان *** به زحمت ز دستش ببردند جان
*چنان داد درسي به مقدونيان *** كه شد نام او تا ابد جاودان
* نيامد چو او پهلواني رشيد *** بجز از محمد تقي خان پديد
*محمد تقي خان بود افتخار *** براي دليران اين روزگار
*چو مادر دهر هرگز نزاد *** ندارد چو او بختياري به ياد
*سر بختياري به كيوان رسيد *** چو او را به دامان خود پروريد
*هم اكنون سراسر ديار جنوب *** ديار پر از افتخار جنوب
*ز اهواز تا شوشتر و بهبهان *** ز سردشت و دزفول تا شادگان
*سراسر همه دهدز و مالمير *** بود جمله فرمانبر آن امير
*به او خطه لر دارد اميد *** چو باران رحمت ببارد اميد
*چنين پهلواني به اين فر و جاه *** سزاوار تخت است و تاج و كلاه
*چرا كلبعلي خان و جعفر قلي *** و يا پهلواني چو آ نادعلي
*در اين رزم سختي كه اين دادخواه *** نموده است با والي پادشاه
*نكردند با او دمي ياوري *** به يزدان گذاريم اين داوري


اشعاري در وصف ايل بساك

۲ بازديد

بنام خدا

طايفه بساك ازايل ميوندچهارلنگ

هو يدا شد  ند طا  يفه بساك       بُد ندمهر با ن با طينت پا ك

كه ميوندبودندتيره ي بساك      كه با ايسه وند دريك آب وخاك

به ميدان بودندسيزده تيره بزي       بدارندنژادي از هخامنشي

بودمردميدان طايفه بهرام خان   به سفره كشيدن برترازديگران

سخن كردآغاربهرام خان      شدندگوش بزنگ مجلس وديگران

نشا ني    بد ا  ر  د   آر  يا   نژاد      تن ز  ند ه   د ا ر د  ا ز   كيقباد

بداده امنيت طا  يفه  بساك             كه تدبيردارددلي خوب وپاك

بگير  ند طا يفه   به   پيو  ند  هم    نشينندبه مجلس به شادي نه غم

بو دتو د و ئي  مهما ن  پذ ير          به جنگ سوار ي همرزم شير

بودتودوئي به فرهنگ ونهاد             به مردانگي دانشي چون قباد

كه داردنشاني تيره محمدباقري        زشيران جنگي هم پردلي

اتابك بزرگ ومردمان قوي               بودمعرفت دانش ومعنوي

دليربودگرگيوندمردم جنگجو            به پيشرفت دنياپيروزي ازاو

بودصوفي مردم اهل دل                  نجيب زادگانندودشمن خجل

كه پوري به ميدان محكم بودند        به يك ضربه فن شيران زدند

كه تشمال بودكدخدايي به زر          نصيحت به مردم بودش هم ظفر

بودشيخ ميرمردماني اميد                بزرگ مردماني صبح سپيد

بودندشيرجنگي علي يتيم              جنوب اليورزبودند مقيم

كري وند بودندمرد خدا                  كه دوست ودشمن شناختندجدا

بد  ند كرِ  دِي مردم نامدار              به جنگ ها شدند هم اسب سوار

كه كاسب بودندزحمت ها ازآن        ندارندمنت دبرديگران

ملك بودمحمودبزرگان ناب             براي دفاع هم بكردندشتاب

كه شهريسوندبودنيكنام                 شدند هم بدنياشادمان هم مدا م

جليلوندبودندمردان دلير                 شكاركردشيران وهم دستگير

بزرگان طايفه ي جمشيدوند           به ياري خداوندنيابند گزند

دليرمردماني ميرزاوند                    بودبا ادب وبخت بلند

بود آلي گرمردماني چه شاد            بزرگان بودندنژادقباد

جليلوندبزرگ آماده به جنگ          همه با ادب احتياط بيدرنگ

قياسوندتيره اي سرشارازهنر          به ديوان رفتندتاجي به سر

بساك بودميوندبنده ي خدا           همه اشان هستندزنسل آريا

بود جشن مهرگان ونوروز              گرفتندجشن هرسال ماه وروز

برفتندعيدبعدسيزده به در             بداشتند شادي همه تاجور

زنان بساك هستنددلير                به موقع دفاع مانند شير

بزايندجواني دانش نكو                به مجلس نشينندبا گفتگو

تمندركوهي نساروبلند                به دورش بساك وخودش كله قند

كه شاپورآبادونژادكيان                 بودقاسم آباد گلي ارغوان

بودچشمه پرخيرآبادديار              ببين حاجي آباددورش مرغزار

بودمردداناحاجي حاج                 كه برسرنهدند كلاهي زتاج

بگردخاني آباددرخت   چنار         همه دورآن بودگل عذار

تمندروتيرون همسايه اند           كه گاكل هاخاور چشمه پرند

يكي بودنعمت برنو بدست          برفته بجنگي سواره به اسب

كه نعمت بودكدخداتودوي          كه شيران زاسمش شدند هم تهي

كه حشمت بودعباسي نام          به فرهنگ ودانش گرفته مقام

بودمردميدان كدخدانظر             به ميدان دشمن يابدظفر

قياسوندبودبهرام نام                  كه شيران بگرفت بكرده لگام

به ميدان بودكربلايي صفر          به رزم وسواري دشمنش دربدر

به جنگ ها بديدم صفراميد         برادشمن خودشمشيركشيد

به مردان جليلوندعليمردبود                  به مهمان نوازي مثلش نبود

سران بساك همه محترم                      نشستندبه مجلس ندارندغم

قپاني بنيادمردخدا                              چنان اوسخن گفت هم كيميا

چنان اوسخن گفت درمجلسي                بكردندتشويق اوهركسي

مرادجيلوندبرنوبه شون                         گريختندزميدان همه دشمنون

بزدتيربرنوبه كوه وبه دشت                    همه دشمنون برفت وبرنگشت

حسين جون صوفي دانادلير                  كه هم رزم بوده بانره شير

گرفته د و گو ش شير ژ يا ن                 زدش بر زمين وبپا روي آن

امان اله بود اصلان تودويي                    زمردان جنگ ،تك بوده اي

سواره به اسب رفت بمجلس نشست        غلامان گرفته واسبش ببست

بودجانمراداوهم كدخدا                        زشيران  شهريسوندمردخدا

بكرده نصيحت همه دوستان                  نهادندبراواحترام ديگران

دليرمرد بودعبدالحسين                        كه ميرزاوندبودبه فرهنگ ودين

به مجلس رسيدتفنگش بدست              كه مجلس بلند شد وبعدا نشست

به جنگ ها رسيده خيرگردشير              جليلوند بوداومرد دلير

كه اوبودسواري زدوران جنگ                 نبرد هم بداده با شيروپلنگ

بودآغلامشاه گرگيوند                           گرفتندشيران به خم كمند

سواره به اسب برنوبه شون                      سلام كردبراوهمه دوستون

دليرمردبودكدخدابندلي                        كه جمشيدونداست مرددلي

زدانش گفتي بودباخرد                         كه دوستان ايشان باسلام بگذرد

غلام قياسوندبودهم نگين                      زمردان جنگي آسمان وزمين

نشسته به زانوبرنوبغل                           نگاه كردبه دشمن شده منفعل

علي بخش درجنگ برنوبه دست             ملك بودمحمودبالا نشست

نشسته به مجلس بپايان سخن              كه مجلس بگفته به اواحسن

بودكدخدا روزه مردنيك                        به خوبي دنيا اوهم شريك

بداشته تفكر خردمندبود                      جوانان خوب را مي آزمود

شدم مفتخراين سرودرا نوشت               خدادادنويدم جم اندربهشت

طايفه محترم بساك اگردرنوشتن كم يابيشي ديده شودبه بزرگواري

خودتان ببخشيد دركتابم ثبت مي كنم.لطفعلي جم.ميكور.زلكي

علي مومن آن مردنامي كهن                  زرزم وزبزم وسخن

علي ميّرزا خان مجلس نشين                چورستم نديدي  حجي را ببين

به شهنامه خواني    چوببربيان              كنارش درآيددمادم كيان

ميرزاحسين ملاعبدلانرهيل دورون          خواجه نه غارت كنن صالح صغيرون

كنون تابگويم زشاه رجولي                   كه بادوست ودشمن بكردهمدلي

زمردان نام آور روزگار                          اول هفدروني دويوم ياذگار

زفرخه بگويم وعليّمراد                        كه بخشنده بودندباعدل وداد

بزرگ وكريم وگشاده زبان                   به غيرت سرامد شده بركسان

داراب اميدوار چي رستم زال                اويذه سربزنه به گويل مال

سردسدات آقامحمودچي نرپلنگي         خواستمت روزتفاق اي شيرجنگي

نوادۀ سلطان منم حج غلام                  به تذكارگفتم من اين چندكلام


حاج غلامرضا بساك كاظمي :از مسجدسليمان


لباس بختياري

۲ بازديد

شلوار دبيت

مردان بختياري معمولا شلواري مشكي رنگ به پا دارند كه به شلوار دبيت معروف است . خصوصيت بارز و متمايز كننده اين شلوار دمپاي بسيار گشاد آن است به طوريكه جلوه ويژه اي به اين لباس مي دهد ؛ عرض دمپاي اين شلوار معمولا بالاي پنجاه سانتي متر مي باشد .

پوشيدن شلوار دبيت با كت نيز مرسوم است . معمولا اگر شلوار دبيت را با كت بپوشند ، يك دوال ( كمر بند ) چرمي كه پهناي بالاي هفت سانتي متر و چفت رزه اي (سگكي) ساده دار ، را محكم به كمر شلوار مي بندند و اگر شلوار دبيت را همراه چوقا به تن كنند . دوالي چرمي با پهناي كم بر روي كمر شلوار آويزان مي كنند. بختياري ها در انتخاب دوال حساسيت خاصي دارند، از دوالي چرمي معروف به چرم بلغار بسيار تعريف مي كنند و اين چرم را بسيار مي پسندند.

آنگونه كه مشخص است به دليل دست و پا گير بودن شلوار دبيت ، اين شلوار نمي توانسته شلواري مناسب براي كوهستان هاي بختياري باشد و به احتمال زياد در قديم همانگونه كه امروزه مرسوم است ، مردان بختياري در هنگام كار از شلواري مناسب تر استفاده مي كردند ؛ البته برخي از مردان هنگام كار و يا كوهپيمايي دو طرف شلوار را بالا مي آورند و در زير كش كمر قرار مي دهند ؛ كه با اين كار دمپاي شلوار از زير دست و پا جمع مي شود .

براي دوخت شلوار دبيت دسته كم نياز به دو و نيم متر پارچه مشكي اعلا مي باشد .بهترين و مرغوب ترين پارچه دبيت به دبيت حاجي علي اكبري شهرت دارد ؛ مرغوبيت اين پارچه به خاطر رنگ ثابت و نرمي آن مي باشد . اما در سالهاي اخير نوع بدل اين پارچه وارد بازار شده كه مارك همان پارچه اصلي را دارد اما پس از چند بار شستن ، رنگ آن به زردي مي گرايد .

دوخت اين شلوار آنچنان مشكل نمي باشد . معمولا كمر شلوار را با سه كش مي دورند تا جلوه اي بهتر داشته باشد ، اما طريقه ديگري براي دوخت كمر شلوار دبيت وجود دارد كه به كمر چين معروف است . در اين طرز دوخت ، خياط با مهارت خاصي كمر شلوار را دوخت مي زند به طوري كه ديگر نيازي به كش كمر نيست و كمر شلوار با چفت باز و بسته مي شود . شلوار دبيت يك جيب بيشتر ندارد . اين جيب در سمت راست قرار مي گيرد و با يك زيپ و يا چند چفت بسته مي شود .

چوقا

چوقا بالاپوشي است سفيد رنگ ، با خطوط راه راه سياه ، بدون آستين و جلو باز كه مردان بختياري بر تن مي كنند. قد آن تا بالاي زانو مي رسد و معمولا در زير آن پيراهن آستين دار مي پوشند. در مورد خطوط چوقا گفته مي شود كه از روي مقبر كورش تقليد شده است . خطوط چوقا به طوري است كه خط هاي سفيد نماد سپنتا مينو ( فرشته نيك ) از پايين به بالا مي آيند و خطوط سياه نماد انگره مينو ( اهريمن ) از بالا به پايين مي آيند و بيانگر پيروزي هاي نهايي خوبي ها بر بدي هاست.

در شمال شرقي دزفول دهي به نام ليوس وجود دارد كه سابقا در آنجا چوقايي بافته مي شد كه به چوقاي ليوسي معروف بود و نمونه پنبه اي آن را برزگرها و كارگرهاي بختياري بر تن مي كردند. در حدود هشتاد سال پيش يك نمونه خوب و ريز بافت پشمي از چوقا را زني از اهالي ليوس براي سالار شجاع كه ايلخان چهارلنگ و از خوانين محمد صالح و پسر عموي عليمردان خان بوده است مي بافد و هديه مي فرستد كه از آن پس به چوقاي سالاري شهرت يافت و ساير خوانين و اعيان بختياري نيز بر تن كردند . در حال حاضر نيز چوقاي كيارثي بفت ( بافت طايفه كيان ارثي ) به دليل زيبايي ، كيفيت بالا و وزن بسيار سبك ( وزن آن كمتر از يك و نيم كياو گرم مي باشد ) مقبوليت خوبي دارد و در بين بختياري ها معروف است.

ريسيدن پشمي كه مي خواهند از آن چوقا درست كنند بسيار مشكل است. از بين كلي پشم اعلاء ترين ، نرم ترين و لطيف ترين الياف آن را انتخاب مي كنند و به دقت با صابون مي شويند . زناني كه قصد ريسيدن الياف چوقا را دارند ، ناخن شصت دست چپشان را مدتي بلند مي كذارند . سوراخ كوچكي در ناخن بلند شده ايجاد كرده و پشم را از آن عبور مي دهند و به شكاف يك دوك كوچك متصل مي كنند . پشم در حد سوراخ ناخن از آن عبور كرده و با حركت دوراني دوك تبديل به نخ نازك و يكنواختي مي گردد. براي پود چوقا هميشه از اين نوع خامه استفاده مي كنند. و در بعضي موارد تار آن را از پنبه مي گيرند.

چوقا نوعي ساده بفت است و براي بافت آن از دار خوابيده استفاده مي كنند . تكنيك بافت آن نيز همان تكنيك گليم بافي است منتها خيلي ريز بافت است و تار و پود نازك دارد

 


تاريخ ايل بختياري

۱ بازديد

تاريخ قوم بختياري تاريخ بختياري به قرن چهاردهم ميلادي و دورهً زمامداري 200 ساله خوانين دوركي بر مي گردد. هيچ تاريخ نگار حيات اجتماعي اقوام ايراني نمي تواند اهميت ايل بختياري و انسجام و پيوستگي سياسي، اقتصادي و اجتماعي آنها را ناديده گيرد. ( به نقل از: خوانين و شاهان، فيلم مستند تحليلي دربارهً بختياريها، ساخته آر. گارت وايت ). آنچه در پي مي آيد بر گفته از كتاب " مورگان شوستر " است كه از بختياريها به عنوان مردماني كه براي احياء مشروطيت جنگيدند ياد مي كند: " .... سفارت روسيه دوباره مداخله كرد و با ارسال پيام تهديد آميزي به سپهدار، در واقع از او خواست كه از پيشروي به طرف تهران خودداري كند. در 16 ژوئن ( 26 خرداد )، 8 هزار نفر از مردان مسلح بختياري روانه تهران شدند و پس از آن كه با مشروطه خواهان در قزوين هماهنگ شدند، عليرغم تلاش هاي همه جانبهً سفراي روس و انگليس براي جلوگيري از عزيمت آنها به سوي تهران، عازم پايتخت شدند. در دوم تيرماه قواي بختياري به قم در 120 كيلومتري جنوب تهران رسيدند. سردار اسعد، سركرده ايل بختياري به تهديدات روسها و يا انگليسيها وقعي نگذاشت و ضمن اعلام اين كه شاه بايد به خواسته هاي او رسيدگي كند به پيشروي خود ادامه داد. روسها براي ترساندن انقلابيون مشروطه خواه دستور سازماندهي قواي نظامي اضطراري خود مستقر در باكو را صادر كردند تا به منطقهً شمال ايران اعزام شوند. نيروهاي شاه در اين هنگام به 5000 نفر در پادگان سلطنت آباد و 1350 نفر در قشون قزاق محدود مي شد. 800 نفر از قزاقها تحت فرماندهي سرگرد لياخوف روسي در تهران مستقر بودند كه از اين تعداد 500 نفر در شمال و 300 نفر در جنوب تهران مستقر بودند و خود را آماده مقابله با قواي بختياري مي كردند. روز 13 تير قواي دولتي مستقر در كرج تا شاه آباد در 16 كيلومتري تهران عقب نشيني كردند و روز بعد درگيري نسبتاً شديدي بين آنها و مليون در گرفت. قزاقهاي ايراني به فرماندهي سروان زاپولسكي به همراه درجه داران روسي به مصاف مشروطه خواهان رفتند و يك افسر ايراني خود را از دست دادند، و سه نفر ديگر كشته و 3 نفر زخمي شدند. مشروطه طلبان نيز 13 نفر تلفات دادند. روسيه در اين زمان قواي خود را از باكو به طرف ايران گسيل كرده بود. در روز 17 تير، سه هزار نفر از آنها وارد خاك ايران شده بودند و در 30 تيرماه به قزوين رسيدند و به رهبران مشروطه خواه هشدار دادند در صورت ادامهً پيشروي به سوي تهران با نيروهاي خارجي متشكل از روسها و انگليسيها روبرو خواهند شد. تلاشهاي ديگري هم براي ايجاد ترس و ارعاب در ميان مليون صورت گرفت كه به هيچ وجه كارساز نيفتاد. در روز 19 تير نزاعي بين قشون قزاق و مردان مسلح بختياري در منطقه "بادامك" در 30 كيلومتري تهران رخ داد كه چندان مهم و سرنوشت ساز نبود ولي بدنبال تداوم همين درگيري در روز 22 تير ( 13 جولاي ) بخشي از نيروهاي ملي توانستند با اغفال قشون قزاق و نيروهاي مسلح دولتي از خط دفاعي آنها بگذرند و در ساعت 6:30 صبح وارد پايتخت شوند. مليون از نظر فرماندهي اين عمليات خود را مديون "اپريم خان" ارمني ميدانستند. در تمام روز درگيريهاي خياباني در تهران ادامه يافت. مردم با روي باز به استقبال قواي مليون رفتند و روز 22 تير را به عنوان روز رهايي خود جشن گرفتند. فرداي آن روز سرگرد لياخوف، فرمانده قشون قزاقها كه نيروهايش در پادگان محاصره شده بودند طي پيامي به سپهدار، فرمانده قواي مليون، شروط تسليم قواي خود را اعلام كرد. مليون در اين مدت با نهايت خويشتن داري با نيروهاي تحت محاصره عمل كردند. در روز 24 تير، كل پايتخت به استثناي منطقهً مركزي شهر در تصرف كامل مشروطه خواهان قرار گرفت. روز 25 تير كه فرا رسيد محمد علي شاه با شمار انبوهي از محافظان و سربازان و خدمه خود به سفارت روسيه واقع در زرگنده پناهنده شد و از سلطنت كناره گيري كرد. شاه پيشتر موافقت وزير مختار روسيه را در اين زمينه جلب كرده بود. به محض اينكه محمدعلي شاه در سفارت روسيه جاي داده شد پرچم هاي انگليس و روسيه به صورت همزمان بر فراز ساختمان برافراشته شد. در همين حال، سرگرد لياخوف، پس از تسليم شدن خود و سربازانش پذيرفت از آن پس تحت فرماندهي قواي مشروطه خواهان وزارت جنگ دولت انقلابي عمل كند. در ساعات پاياني شب در كاخ بهارستان جلسه اي تشكيل شد و محمدعلي شاه به طور رسمي از سلطنت خلع و احمدميرزا، فرزند 12 ساله اش به جاي وي بر تخت نشست و مقرر شد عضدالملك، بزرگ خاندان قاجار، مدتي نيابت سلطنت را عهده دار شود. بنابراين در 25 تير سال 1288، گويي حلقهً مفقوده در ايجاد نظام مشروطه در ايران پيدا شد و نيروهاي مردمي با شجاعت و ميهن پرستي و دلاوري توانستند در كوتاه مدت حكومتي را بر سر كار آورند كه نماينده و معرف آنها باشد. در ريشه يابي پيشينهً بختياريها و مردمان ساكن زاگرس مركزي با مشكلا تي چون نبود منابع نوشتاري كافي مواجه مي شويم كه امكان فهم و دريافت ما را از آنچه در يك هزار سال در اين منطقهً مرتفع گشته كم مي كند. بنابراين مجبور شده ايم براي پي بردن به هويت بختياريها، و اين كه كجا و به چه شيوه اي زندگي مي كنند و اصالتاً از كجا آمده اند به منابع و مراجع مختلف رجوع كنيم. در چنين پژوهشي به علوم و دانش هايي چون زبان شناسي، باستان شناسي، اساطير و ساير ساخه هاي دانش و معرفت انسان نيازمنديم تا به كمك آنها كليد فهم تاريخ ايل بختياري را بدست آوريم. در كتب و اسناد تاريخ باستان، به جز مواردي زودگذر، اشارات چنداني به ايل بختياري نشده است. از قرن هيجدهم ميلادي و به طور مشخص تر قرن نوزدهم به بعد است كه در سفرنامه هاي اروپائيان و خاطرات ماًموران دولتي اعزامي به مناطق بختياري نشين اطلاعاتي دربارهً آنها منتشر شد كه تا حدودي فقر علمي و اطلاعاتي ما را نسبت به ايل بختياري ،هر چند با مايه هايي از احساسات و رمانيسم، از بين برد. "بختيار" در واژه به معناي كسي است كه بخت و اقبال با او يار و همراه شده است. اين واژه در دوران صفويه ( 880 - 1101 خورشيدي) به كساني اطلا ق مي شد كه از مرتعي به مرتع ديگر كوچ مي كردند. اين احتمال هم ممكن است صادق باشد كه در آن هنگام به رهبر يا سركرده اي كه او را " بخت يار" مي دانستند اطلا ق شده باشد و به تدريج افراد گروه يا دسته ي او را "بختياري" خوانده باشند. در مورد اصل و نصب بختياري ها از سوريه و شامات وارد ايران شده اند. اين نظريه با اشاراتي كه در كتاب " تاريخ گزيده" به آن شده تا حدي اعتبار تاريخي دارد. ازدواج هاي بين قومي تركان و تركاني كه از سوريه و شامات آمده بودند تا در اين منطقه ساكن شوند صورت گرفته است ولي ايلات " لر" ريشه و منشاء خود را در دوره هاي باستاني مي جويند. طبق افسانه ديگر بختياريها از تبار كساني هستند كه در زمان ضحاك از ترس اين كه كشته شوند و مغز سرشان به مارهايي كه بر دوش او روييده بودند داده شود، به اين منطقه مهاجرت كردند. سرگذشت ضحاك و كاوه و باقي قضايا در شاهنامه فردوسي آورده شده است. هويت ايل بختياري، كه شمارشان به بيش از 800 هزار نفر مي رسد، در منطقه اي به مساحت 67 هزار كيلومتر مربع در ناحيهً مركزي ايران كه رشته كوه بـز خود را از زاگرس در آن واقع شده زندگي مي كنند. اگر چه تنها يك سوم از بختياريها كوچ نشين اند ( و بقيه مراتع مناطق عمدتاً به صورت جوامع استقرار يافته به كشاورزي مشغولند ) آنچه به عنوان فرهنگ قوم بختياري شناخته مي شود بيشتر در ميان چادرنشينان بختياري كوهستاني ديده مي شود تا بقيه آنها. اينان كه از طريق توليد گوشت و محصولات لبني زندگي مي كنند، سالا نه پس از پايان فصل تابستان رمه هاي گاو و گوسفند و اطراف اصفهان، به طرف دامنه ها و جلگه هاي كم ارتفاع در استان خوزستان حركت مي دهند تا زمستان سرد را در مراتع و چراگاه هاي اين منطقه بسر برند. كوچ سالا نهً قوم بختياري يكي از جالبترين و پيچيده ترين نمونه ها در ميان ايلات و اقوام كوچ نشين در سراسر جهان است. از آنجايي كه بختياريها در جريان كوچ بايد از ارتفاعاتي كه گاه بلندي آن به 3 هزار متر و بيشتر هم مي رسد بگذرند، و بايد زمان كوچ خود را با نهايت دقت انجام دهند تا مبادا در طول راه دچار برف زودرس، سيلاب رودخانه هاي كوهستاني و نبود چراگاه و مراتع شوند. سابق بر اين در جريان كوچ تلفات زيادي بر انسان و دام وارد مي شد. در سال هاي اخير با اقدام دولت در ايجاد پل، هموار كردن مسير كوچ ايل و ساختن مراكز تغذيه دام در طي مسير، شمار تلفات جاني و مالي به شدت كاهش يافته است. بختياريها به گويش لري تكلم مي كنند و شيعه مذهبند. از نظر سياسي، در زمان شاه سابق، رئيس ايل از طرف وي منصوب مي شد و بختياريها همه تحت امر او بودند. اين پست و مقام امروزه ديگر وجود ندارد. يكپارچگي ايل بختياري تحت رياست يك فرد در 2 قرن اخير بسيار كارساز بود به طوري كه اين ايل نقش بسيار مهمي در جريانات تاريخ معاصر كشور و بويژه طي انقلاب مشروطيت ايفا كرد. امروزه، اما، بسياري از مردمان بختياري از شيوه سنتي زندگي خود دست كشيده اند و براي استخدام در شركت نفت ايران و ساير موًسسات و ادارات دولتي به شهرنشيني روي آورده اند. بختيار سرزمين افسانه اي ايران و داراي فلكلور بسيار غني است. بختياري بزرگترين و اصيل ترين قوم در ميان اقوام متعدد ايران زمين به شمار مي آيند. بختياريها از نظر نژادي جزو تباره لرها هستند و گويش آنها نيز از قديمي ترين و شناخته شده ترين گويش هاي زبان فارسي است. كوچ سالانه ايل بختياري از مراتع و چراگاه هاي مناطق سردسير استان چهار محال و بختياري به طرف نواحي جنوب كشور يعني، استان خوزستان بين 4 تا 6 هفته به طول مي انجامد. اين كوچ جابجايي جمعيتي بسيار گسترده و مثال زدني از مقاومت زن، مرد، پير و جوان به همراه هزاران راًس دام است كه از 5 مسير مختلف، سخت ترين و صعب العبورترين مناطق كوهستاني را پشت سر مي گذارند تا به مراتع و چراگاه هاي جديد برسند. بختياريها به دو گروه اصلي تقسيم مي شوند : هفت لنگ و چهار لنگ. در ميان اين دو گروه هم تقسيم بندي هاي بسيار بيشتري وجود دارد. آمار دقيق تعداد بختياريها مشخص نيست. طبق يك برآورد 450 هزار نفر بختياري در كشور زندگي مي كنند. نيمي از آنها كوچ نشين اند و بقيه به صورت استقرار يافته به كشاورزي مشغولند. روستاي كارياك، واقع در 120 كيلومتري جنوب اصفهان، كه در آن رودخانهً كرشان، از ريزآبه هاي كارون، جاري است دو استان كهكيلويه و بويراحمد را از همديگر جدا مي سازد